EGE BÖLGESİ

EGE BÖLGESİ Coğrafî konumu ve sınırları: Türkiye'nin batısında bulunan Ege Bölgesi adını komşu de¬nizden almıştır. Bölgenin kuzeyinde Marmara De¬nizi, doğusunda iç Anadolu Bölgesi, güneyinde Akdeniz Bölgesi ve batısında Ege Denizi yer alır. Ülkemizin Güneydoğu Anadolu ve Marmara Bölgesi’nden sonra en küçük 3. bölgesidir.
Yüzey şekilleri: Ege Bölgesi'nin yer şekille¬rinin temelini doğu - batı doğrultusunda kıyıya dik olarak uzanan dağlar ve bunlar arasındaki çö¬küntü alanlar ıoluşturur. Yerkabuğunda kırıklar oluştuğu için bölge deprem alanıdır.
Dağların kıyıya dik uzanması sonucunda;
1-Kıyılar fazla girintili, çıkıntılıdır.
2-Denizin ılıman etkisi iç kesimlere sokulabilir.
3-Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım kolaydır.
Dağlar: Kaz Dağları, Madra Dağı, Yund Dağı, Boz Dağlar, Ay¬dın Dağı, Menteşe Dağları, Simav Dağı, Eğrigöz Dağı, Murat Dağı, Türkmen Dağı, Domaniç ve Emir dağları.
Ovalar: Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes, Sandıklı, Şuhut, Banaz, Çivril, Milas, Çine ve Tavas ovaları
Akarsular- Bakırçay, Gediz, Küçük Mende¬res, Büyük Menderes.
Göller: Marmara gölü, Çamiçi (Bafa gölü).
Baraj Gölleri: Demirköprü (Gediz), Kemer ve Adıgüzel (Büyük Menderes)
İklim ve bitki örtüsü: Ege Bölgesi'nde etkili olan Akdeniz ikilimi yerini iç kısımlarda karasal iklime bırakır, iklime bağlı olarak kıyılarda görülen maki bitki örtüsü, iç kısımlarda yerini bozkırlara (step) bırakır.
Nüfus ve Yerleşme: Ege Bölgesi nüfusu Marmara Bölgesi'nde olduğu gibi göçler nedeniyle artış göstermektedir. Nüfus daha çok kıyı şeridin¬de ve iç kısımlara doğru sokulan ovaların kenarla¬rında yoğunlaşmış durumdadır, iç Batı Anadolu eşiğinin çevresi ile Menteşe yöresi nüfusun az olduğu yerlerdir.
Bölgenin en önemli şehirleri; İzmir, Manisa, Aydın, Uşak, Muğla, Denizli, Afyon ve Kütahya’dır.
Ekonomik Özellikler
Tarım ve hayvancılık: Ege Bölgesi'nde ve¬rimli tarım alanlarının ve elverişli iklimin bulunma¬sı, sulama koşullarının da iyi olması nedeniyle tarım önemli bir ekonomik faaliyettir. Ege birçok tarım ürününün en çok yetiştiği bölgemizdir. Yetiştirilen tarım ürünleri; zeytin, pamuk, incir, tütün, turunçgiller, şeker pancarı, tahıllar ve haşhaştır.
Madenler: Ege Bölgesi madenler bakımın¬dan da zengindir. Türkiye'de linyit en çok Ege Bölgesi'nde bulunur. Demir, krom, cıva, boraks, altın, tuz, zımpara taşı ve jeotermal enerji bölgenin diğer önemli yer altı zenginlikleridir.
Sanayi: Marmara Bölgesi'nden sonra sa¬nayileşmenin en çok olduğu bölgedir. Dokuma, tekstil, petro - kimya, makine, gıda endüstrisi, bölgede gelişen en önemli endüstri kollarıdır.
Ticaret: Ege Bölgesi'nde ulaşım koşullarının iyi olması, çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesi ve sanayinin de gelişmiş olması nedeniyle iç ve dış ticaret gelişmiştir
. Turizm: Doğal plajların varlığı, güneşlenme süresinin uzun olması, turistik tesislerin yeterliliği, antik kentlerin ve tarihi eserlerin bulunması, kaplı¬calar bakımından zengin olması nedeniyle bölge¬de turizm canlıdır.
a. Ege Bölümü
Coğrafî Konumu ve Sınırları: Ege bölümü¬nün kuzeyinde Marmara Bölgesi, doğusunda İç Batı Anadolu Bölümü, güneyinde Akdeniz Bölgesi, batısında da Ege Denizi yer alır.
Yüzey şekilleri: Bölümün yüzey şekillerinin temelini kırılmalar sonucunda oluşan ve kıyıya dik olarak uzanan dağlar ile bunlar arasındaki çö¬küntü ovalan oluşturur.
Dağlar: Kuzeyden, güneye doğru sırasıyla Kaz Dağı, Marda Dağı, Yunt Dağı, Bozdağlar, Aydın Dağları ve Menteşe Dağları yer alır.
Ovalar: Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovaları, Menteşe dağlık yöre¬sinde ise Milas, Çine, Tavas ovaları bulunur. Gediz, Büyük ve Küçük Menderes akarsuları taşıdıkları alüvyonları kıyıda biriktirerek birer delta oluşturmuşlardır.
Bu akarsuların taşıdıkları alüvyonlar birkaç bin yıl içinde birer liman kenti olan Efes ve Milet‘in bugün kıyıdan kilometrelerce içerisinde kalmasına yol açmıştır. Aynı tehlike Gediz Nehrinin taşıdığı alüvyonların İzmir limanı için söz konusu olunca Gediz Nehrinin yatağı değiştirilmiştir
Akarsular: Bakırçay, Gediz, Küçük Mende¬res ve Büyük Menderes.
Göller: Çamiçi (Bafa Gölü) ve Marmara Gölü ile Kemer Baraj Gölü (Büyük Menderes üze¬rinde) yer alır.
Körfezler: Ege kıyıları çok girintili çıkıntılı olduğu için kıyıda irili ufaklı koylar, körfezler yer alır. En önemli körfezleri; kuzeyden güneye doğru, Edremit, Dikili, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük ve Gökova'dır
Yarımadalar: Karaburun, Bodrum, Datça ve Reşadiye
Adalar: Ege kıyılarında irili ufaklı yüzlerce ada bulunmaktadır. Bu adalar Ege çöküntü saha¬sının sular altında kalması sonucu buradaki dağ¬ların yüksekte kalan kısımlarından oluşmuştur.
İklim ve bitki örtüsü: Ege Bölümü'nde Ak¬deniz iklimi etkilidir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Don olayına çok nadir rastlanır. Ancak yağış ve sıcaklık değerleri güneyden kuzeye doğru farklılık gösterir. Bölümün doğal bitki örtüsünü alçak kesimlerde makiler, yükseklerde ise kızılçam ormanları oluşturur.
Nüfus ve yerleşme: Kıyı bölümü ve ovalık sahalar nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu yerlerdir. Bu durumun nedeni buraların geniş ve verimli tarım alanları olmasıdır. Menteşe Dağlık Yöresi isew nüfusun seyrek olduğu sahadır.
Bölümün en büyük şehri İzmir’dir. Diğer yer¬leşmeleri ise; Denizli, Aydın, Muğla, Manisa, Ay¬valık, Edremit, Marmaris, Datça, Bodrum, Kuşa¬dası, Çeşme ve Foça'dır.
İzmir: Sanayi, ticaret, ulaşım, liman, askerî ve üniversite şehri özelliğiyle çok fonksiyona sahip bir kentimizdir. Nüfus miktarı bakımından 3. büyük şehrimizdir. Doğal limanı olması, iyi bir ulaşım ağıyla çevresine bağlanması İzmiri büyük bir sanayi ve ticaret şehri haline getirmiştir. Ayrıca bu şehrimizde yerli ve yabancı malların sergilendiği büyük bir fuar açılmaktadır.
Denizli: Önemli bir ticaret ve dokuma sana¬yi merkezidir. Pamukkale travertenleri ve şifalı suları ile canlı bir turizm merkezidir.
Ekonomik Özellikler
Tarım ve Hayvancılık: Bölümdeki çöküntü ovalarının verimli olmaları ve sulamanın da geliş¬mesi nedeniyle modern tarım yöntemleri uygulanır.
Üzüm, incir, pamuk, tütün, zeytinin en çok yetiştirildiği yer burasıdır. Ayrıca turunçgiller, ta¬hıllar, çeşitli meyve ve sebzeler yetiştirilir, seracı¬lık
Edremit ve Ayvalık’ta zeytin, Bakırçay ovası ve İzmir çevresinde tütün, Gediz ve Küçük Menderes ovalarında çekirdeksiz üzüm, Büyük Menderes ovasında incir yoğun olarak yetiştirilmektedir.
Büyük yerleşim merkezlerinin çevresinde ahır ve kümes hayvancılığı gelişmiştir. Muğla çev¬resinde arıcılık önem kazanmıştır. Bunların yanı sıra az da olsa balıkçılık yapılmaktadır.
Madenler: Linyit; Soma (Manisa), Muğla ve İzmir’de
Krom; Muğla'da
Civa; Ödemiş (İzmir) de
Altın, Söke (Aydın) de
Zımpara taşı; İzmir’de
Demir; Eğmir (Balıkesir)de
Tuz; Çamaltı (İzmir)de
Jeotermal kaynak, Sarayköy (Denizli)de bulunur.
Endüstri: Kıyı Ege, Çatalca – Kocaeli Bölümü’nden sonra endüstrinin en çok geliştiği bölümdür. Doku¬ma, konserve, zeytinyağı, sabun, petro - kimya (İzmir Aliağa'da rafineri), demir - çelik (İzmir), Jeotermal (Denizli - Sarayköy) ve termik santral (Muğla'da Gökova ve Yatağan, Manisa'da Soma bu bölümde yer alan en önemli endüstri kuruluşlarıdır. Bu bölümde ticaret İzmir’de yoğun¬laşır, İzmir önemli bir ithalat - ihracat limanına sahiptir. Ayrıca her yıl 9-26 Eylül tarihleri ara¬sında İzmir’de Uluslar arası Fuar açılır.
Turizm: Ege Bölümü; deniz turizminin ge¬lişmesi, antik kentlerin varlığı (Efes, Selçuk, Meryem ana, Bergama, Bodrum, Millet, Sard gibi). Pamukkale travertenleri, kaplıcalar, millî parklar, Manisa mesir macunu şenlikleri nedeniyle yerli ve yabancı turistlerin akınına uğrar.
B. Içbatı Anadolu Bölümü
Coğrafî konumu ve sınırları: Bölümün ku¬zeyinde Marmara Bölgesi, doğusunda iç Anadolu Bölgesi, güneyinde Akdeniz Bölgesi, batısında da Ege Bölümü yer alır.
Yüzey şekilleri: İçbatı Anadolu'da yer şe¬killerinin temelini orta yükseklikteki dağlar ve pla¬tolar oluşturur. Bölümde yükselti batıdan - doğuya doğru artar.
Dağlar: Murat, Sandıklı, Emir, Eğrigöz, Akdağ, Şaphane, Türkmen, Domaniç dağları.
Plâtolar: Yazılıkaya platosu.
Ovala Akarsular: Gediz, Büyük Menderes, Sakar¬ya, Porsuk ve Susurluk ırmaklarının yukarı çığırla¬rı (kaynaklarını aldıkları yerler) bu bölümdedir.
Göller: Karamık ve Eber gölleri ile Adıgüzel Baraj gölü (Büyük Menderes), Demirköprü Baraj gölü (Gediz), Porsuk Baraj gölü (Sakarya) bu r: Çivil ve Banaz bölümde yer alır.

İklim ve bitki örtüsü: Içbatı Anadolu'da denizden uzaklaşmanın ve yükseltinin artması nedeniyle karasal İklim etkilidir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar uzun, soğuk ve kar yağışlıdır. Sık sık don olayı görülür. Yaz kuraklığı Asıl Ege Bölümü’ne göre daha az hissedilir. Doğal bitki örtüsünü platolarda otsu topluluklar, dağlarda ormanlar İç Anadolu Bölgesine yakın sahalarda ise bozkırlar (step) oluşturur.
Nüfus ve yerleşme:Yükseltinin fazla olma¬sı, verimli tarım alanlarının azlığı, İklimin karasal olması nedeniyle nüfus yoğunluğu Ege Bölümü'ne göre azdır. Kütahya, Afyon ve Uşak bölümün en önemli yerleşmeleridir. Diğer önemli yerleşim bi¬rimleri arasında; Gediz, Tavşanlı, Simav, Emet, Kula, Sandıklı, Emirdağ, Bolvadin sayılabilir.
Afyon'un tarihimizde ayrı bir önemi vardır. Yunan ordusunun yenilgisi ile sonuçlanan Büyük Taarruz (26 Ağustos 1922) burada başlamıştır.
Ekonomik Değerler
Tarım ve hayvancılık: Karasal iklim nede¬niyle bu bölümde tahıllar, şeker pancarı ve haş¬haş üretilir.
Bölümde tarımdan elde edilen gelirin az ol¬ması nedeniyle küçükbaş hayvancılık da yaygın olarak yapılır.
Madenler:
Linyit: Tavşanlı, Tunçbilek, Seyitömer, Değirmisaz - Kütahya,
Krom: Kütahya
Mermer: Afyon, Kütahya
Bor: Emet - Kütahya
Endüstri: iç Batı Anadolu'da endüstri Ege Bölümü'nde olduğu kadar gelişmemiştir. Şeker, çimento, mermer (Afyon, Kütahya) maden suyu (Afyon), gübre (Kütahya) dokuma, termik santral (Seyitömer, Tunçbilek) bölümün en önemli endüstri kuruluşlarını oluşturur. Halıcılık önemli bir uğraşı koludur. Uşak, Gördes, Kula, Demirci ve Simav’da dokunan halılar dünyaca meşhurdur.
Ticaret: Halı ticareti başta olmak üzere ta¬rım ve hayvan ürünleri ticareti yapılır.
Turizm: Kaplıcalar ve tarihî eserler bölümün turizm değerlerini oluşturur.
Ege Bölgesi'nin Genel özellikleri
1. Kıyı uzunluğu en fazla olan bölgemizdir.
2. Zeytin, üzüm, incir, haşhaş, tütün, pamuk gibi ürünlerin üretiminde ülke birincisidir.
3. Linyitin en çok çıkarıldığı bölgedir.
4. Sanayileşmede Marmara Bölgesi'nden sonra 2. sırada yer alır.
5. Turizm gelirleri bakımından Marmara'dan sonra 2. sıradadır.
6. Türkiye'deki tek Jeotermal enerji santrali Denizli (Sarayköy)'dedir.
7. Akdeniz Bölgesi'nden sonra seracılığın en çok yapıldığı bölgemizdir.
8. Yüzölçümü bakımından ülkemizin %10'nu kaplar ve 5. sıradadır.
9. Orman oram bakımından %16'lık oran ile 4. sırada