MEDENİYETLER MERKEZİ TÜRKİYE

MEDENİYETLER MERKEZİ TÜRKİYE
insanoğlunun ,Tarih boyunca medeniyet alanında almış olduğu yol incelenecek olursa ilk medeniyetlerin genelde iklim koşullarının elverişli,su kaynaklarının bol, tarım arazilerinin geniş ve verimli olduğu sahalarda doğup geliştiği dikkat çeker.Bu alanlar; Nil,Fırat-Dicle,İndus-Ganj,Gökırmak- Sarıırmak havzalarıdır.Kısacası ilk uygarlıklar,Mısır,Çin,Hindistan ve Mezopotamya da büyüyüp gelişmiştir.
Ülkemiz ; coğrafi konumunun sonucu olarak,tarih boyunca bir çok uygarlığın anavatanı olduğu yapılan tarihi araştırmalardan anlaşılmaktadır.Ülkemizin yerleşme tarihçesini kısaca şöyle anlatabiliriz.
Ülkemizde ilk insan izlerine 400000 yıl önce rastlanılır. Ülkemizin yontma taş devrinin en eski yerleşme yeri ,Küçük Çekmece gölünün kuzeyinde yer alan Yarımburgaz mağarasıdır.Ayrıca Antalya yakınlarında yer alan Karain mağarası diğer önemli bir yerleşme alanıdır.Antakya,Elazığ,Diyarbakır,Samsun,Isparta yakınlarındada bu tip yerleşme izlerine rastlanılmaktadır.

Ülkemizde ilk köy yerleşmelerine ise yaklaşık 10000 yıl önce geçildiği düşünülmektedir.Cilalı taş devri yerleşmeleri olan bu alanların en önemlileri şunlardır;Hacılar(Burdur),Suberde(Suğla gölü),Ilıpınar(İznik),Çatalhöyük(Konya-Çumra),Can Hasan (Karaman),Çayönü(Ergani) dur.
Bu yerleşmeler genel olarak Neolitik çağ yerleşmeleri olarak anılır.Bu dönemin diğer önemli bir özeliği höyüklerin ortaya çıkmasıdır.Höyük, tarihi dönemlerde deprem, yangın,savaş gibi nedenlerle yıkılan eski yerleşim alanının yıkıntılarının üzerine yenilerinin kurulması ile oluşmuş yapay tepe görünümündeki yerleşme alanlarıdır.Başlıcaları ,Çatalhöyük,Çayönü,Hacılar,Can Hasan’dır.
Mezolitik(Orta taş çağı) dönem yerleşmeleri;Beldibi,İkizini,Karain,Belbaşı,Öküzini mağaralarında rastlanılır.Kalkolitik çağ denilen bakır çağı yerleşmelerinin başlıcaları şunlardır;Ilıpınar YumuktepeCan Hasan’dır.


Günümüzden 3000-4000 yıl önce düz alanlarda kurulmuş ve daha çok batı anadoluda görülen taş ve madenlerden yapılmış araç gereçlerin bulunduğu yerleşme alanlarına ise ören denir.
Tunç çağında yerleşmelerin genelde tüm Anadoluya yayıldığı görülür.Bu dönemde kentler ortaya çıkmış ve kent kültürü yayılmaya başlamıştır.Kültepe(Kayseri),Gözlükule(Tarsus),Alişar(Yozgat) Alacahöyük(Çorum),Troya bu dönem yerleşmeleridir.

Mısır,Yunanistan gibi ülkelerde ancak birkaç uygarlığın izine rastlanılırken Anadoluda onlarca uygarlığın izini görmek mümkündür.Hittit,Frig,Likya,Urartu,Troia,İyon,Helen,Galat,Roma,BiZans,Selçuklu,Osmanlı bunlardan bir kaçıdır.-

Asurlular ilk çağda Anadoluda ticareti geliştirmişlerdir.Onların çekilmesinden sonra Hititler ilk devleti kurmuş ve ilk sulu tarımı uygulamışlardır.Hittitlerin başlıa şehirleri şunlardır,Hattuşaş,AlacahöyükŞapinova,Kargamış,Aslantepe,Karatepe’dir.

Doğu anadoluda hüküm sürmüş olan Urartuların en önemli özelliği anadoluya kale kent sistemini Getirmeleridir.Barajlar yaparak sulmaya önem vermişlerdir. Malatya,Elazığ,Mardin, Van kentlerimiz o dönemin izlerin taşır.

Frigler tarıma önem vermiş,dokumacılık gelişmiş ve cam işçiliğinin geliştiği bir uygarlıktır.Frigler Zayıflayınca Batı Anadoluda Lidya devleti gelişmiştir.Başkentleri Sart olan bu uygarlık Kral yolunu yaparak ticareti canlandırmış, dünyadaki ilk bankacılık faaliyetlerini gerçekleştirmiştir.Para bu dönemde kullanılmıştır.Batı Anadolu da İyon ve Dorların etkilerini m.ö. 1200 yıllarında görürüz.Bu dönemin başlıca şehirleri şunlardır,Smyrna(İzmir),Efes,Selçuk,Milet önemli İyon şehirleridir. Halikarnasos(Bodrum),Knidos ise Dor şehirleridir.İyonlar Karadeniz sahillerinde,Sinop,Samsun Trabzon,Giresun gibi kentleri kurmuşlardır.


Türklerin Anadolu’ya gelmesi ile şehirler yeniden canlanmıştır ve kentler gittikçe Türk- İslam şehri özelliği kazanmıştır.Selçuklular döneminde ticaret yolları üzerinde yer alan Tokat,Erzurum,Sıvas,Diyarbakır,Elazığ,Kayseri,Konya,Aksaray,Erzincan, gibi şehirler büyümüştür.Sinop ve Alanya liman şehirleri olarak dikkat çekmiştir.Kervansaray sistemi bu dönemde gelişmiştir………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………-

SACİT ALP